لیست کاملی از اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری قسمت 304

چوچوله باز-زنباره-دوست دار زنان بدکاره

خِر کسی را گرفتن-نگا. خر کسی را چسبیدن

خشکی-انعطاف ناپذیری-سخت گیری-حالت پوستی که آب و چربی خود را از دست داده است
دُم عَلم کردن-اظهار وجود کردن-حالت تعرض به خود گرفتن

خشتک دراندن-نگا. خشتک پاره کردن

چتوَل-یک چهارم

دل به دل راه داشتن-احساس متقابل داشتن

چسش دادن کاری را-لفت و لعاب دادن-بیش از اندازه مهم وانمود کردن

چشم به دهان کسی دوختن-مطیع محض کسی بودن

 
خون کسی در نیامدن-بی نهایت خشمگین بودن

توپ و تشر زدن-سخنان درشت به کسی گفتن-بر سر کسی فریاد زدن

راه باز است و جاده دراز-اگر می توانی به قصد خود عمل کن

دَمَر-دراز کشیده روی سینه و شکم

خوب کاشتن-از عهده ی کاری خوب برآمدن
پیر بی خواب-کسی که دیر یا کم بخوابد-کودک
زیر انداز-پارچه ای که زیر پای کسی یا زیر چیزی گسترانند
آمد کردن(رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته)

دل-معده
 

جیک و بیک-دو روی قاپ-دوستی صمیمی

به راست راست-فرمان نظامی برای گردش به راست

دست نشانده-زیر دست-مطیع-فرمان بردار
باریک شدن-دقت کردن-در بحر چیزی رفتن

 

دست بردن در چیزی-چیزی را تغییر دادن

از آب گل آلود ماهی گرفتن(از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن)

آمدن (چیزی) به کسی(تناسب داشتن (چیزی) به کسی)

اَجق وَجق-چیزی با رنگ‌های تند و زننده-دارای ترکیب ناهماهنگ

چال افتادن-گود شدن

دود از کله ی کسی برخاستن-سخت شگفت زده شدن-حیرت بسیار کردن

دست به سر و روی چیزی کشیدن-چیزی را تعمیر و تمیز کردن

چپ و راست کردن-زیر و رو کردن-مشت باران کردن

حمالی-کار مفت و مجانی-کار پر زحمت

 

آتو-بهانه-دستاویز-نقطه‌ضعف

تریش-پارچه یا پوست بلند و باریک

 

روده کوچکه ی کسی روده بزرگش را خوردن-کنایه از شدت گرسنگی

البرز-بلندقامت-دلیر

دست انداز-ناهمواری راه و جاده

بی اُرس و پرس-بی مقدمه

خوش بیار-آن که کار و روزگار بر وفق مرادش می گذرد-خوش شانس

ارواح بابات-به هنگام سرزنش برای ناکام شدن در کاری گفته می‌شود

خوش بنیه-سالم و قوی

از دست دادن(گم کردن)

خیال کسی را راحت کردن-موجب اطمینان خاطر کسی شدن-به کسی جواب رد دادن
روبوسی-به مناسبتی روی یکدیگر را بوسیدن

بغ کردن-چهره درهم کشیدن-ترشرو شدن

افسارسرخود(خود‌رای، افسارگسیخته)

ادب کردن(با تنبیه آموختن، آدم کردن)

آفتاب‌نشین کردن کسی-کسی را از هستی ساقط کردن-خانه‌خراب کردن

دل کسی گرفتن-غمگین شدن-متاثر شدن

رفتن و کشک خود را ساییدن-پی کار خود رفتن و فکری به حال خود کردن

از بن دندان(از ته دل، با میل و رغبت)

خواب نامه-کتابی که در آن تعبیر خواب ها نوشته شده است
حیوون-نگا. حیوان

برداشت کردن-فهمیدن-گرفتن پول از حساب-درو کردن محصول کشاورزی

 

دل پَر زدن-بسیار مشتاق بودن

جا گرفتن-مستقر شدن-پنهان شدن

دُم سیخ کردن-دُم سیخ شدن

از ریخت افتادن(تناسب خود را از دست دادن، بی‌جلا و جلوه شدن)

دریده-وقیح-بی شرم-پر رو

آفتاب گز کردن-ولگردی کردن

آبِ سیاه-نیمه کوری

تخسی-شیطنت-شرارت-ناقلایی

آبگوشتی-بی‌ارزش-پیش پا افتاده

 

تکیه کلام-آن چه که در موضوع اثری ندارد ولی پی در پی تکرار کنند

پا برهنه وسط حرف کسی دویدن-کسی را قطع کردن- آفتابه برداشتن

حال نداشتن-مریض بودن-بی حال بودن

خرده حساب با کسی داشتن-با کسی دشمنی قبلی داشتن
جیک زدن-اعتراض کردن-صدا در آوردن

دست از سر کسی برداشتن-کسی را رها کردن-به حال خود گذاشتن

از زیر سنگ در آوردن(چیزی را هر چند نایاب و تهیه‌اش دشوار باشد به دست آوردن)

زیر پِل کسی را زدن-کسی را راندن و دور کردن

از دهان مار بیرون آمدن(هیچ کجی در کسی نبودن، راست بودن)

چار ستون بدن-استخوان بندی-اسکلت بدن

دل دل را خوردن-عجله داشتن-بی تاب بودن

حسرت به دل-آن که دیری است آرزوی چیزی را دارد
به هم زدن حال-موجب بالا آوردن شدن

خشکه-مزد نقدی بدون غذا و لباس-غذای بدون پخت-لباس بدون دوخت

زیر کاسه نیم کاسه بودن-در کاری رازی پنهان بودن-مکر و حیله ای در کار بودن

پاشنه ترکیده-بی سر و پا-آدم پست

 

خراب کردن-زرد کردن-آلودن لباس-نظم کار چیزی را به هم زدن

به قدر پشت خاک انداز-بسیار کوچک و محقر

جیک-صدا-آواز

خدا داده-دیم کاری

تنگ کسی گرفتن-احتیاج فوری به قضای حاجت داشتن

بند زدن-به یکدیگر وصل کردن-به هم چسباندن

پُخی بودن-کاره ای بودن-مهم بودن

خدا وکیلی-صادقانه-راست و درست

 

ابرو انداختن(ابرو آمدن)

دو رانو نشستن-نشستن چون شتر که نشانه ی ادب است

 

خشک زدن-مات و مبهوت ماندن

تر دست-ماهر-شعبده باز

آسمان (و) ریسمان به هم بافتن(حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن)

پشت چشم آمدن-ناز و افاده کردن- ابرو نازک کردن

زیر اخیه گذاشتن-کسی را به کاری که سودش به دیگری می رسد گماشتن-زیر فشار گذاشتن
تیله ی کسی بودن-گوش به فرمان کسی بودن-زیر اراده ی کسی بودن
زیر زبان کشی-با زرنگی از کسی حرف بیرون کشیدن-زیر پا کشی

آدم ثانی-حضرت نوح

 
از تو چه پنهان(راستش را بخواهی)

به جان هم افتادن-با یکدیکر درگیر شدن

در پسی ماندن-عقب ماندن-موفق نشدن

خاکشیر یخ مال-خاکشیر که با یخ سایند تا حوب سرد شود و به بیمار دهند تا اسهالش قطع شود
خشخاشی-نان خشخاش زده

زینه-پله

داماد سرخانه-دامادی که در خانه ی پدر زن زندگی می کند

زدن زیر آواز-بی مقدمه به خواندن پرداختن

 

آب آتش زده-اشک

رای اعتماد-رایی که نمایندگان مجلس در تایید به دولتی بدهند

حکم حکم نادر و مرگ مفاجا-حکم صد در صد لازم الاجرا

آلونک‌نشین-ساکنان حواشی شهرها که در اتاقک‌های آلونک‌وار زندگی می‌کنند

دوندگی-سعی و کوشش

چمچاره-در پاسخ به پرسش احمقانه می دهند

تنه ی کسی به تن آدم خوردن-عادت و خوی کسی را پذیرفتن

تق چیزی در آمدن-گند کاری بالا آمدن-فاش شدن امری پنهان
دست و دل کسی به کار نرفتن-میل به کار نداشتن

 

خوش خرید-کسی که چانه نمی زند و نقد معامله می کند

 
دل و روده بالا آمدن-به حالت تهوع افتادن

 

خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت
چاپچی-دروغ گو-لاف زن

خنسی-گرفتاری-تنگدستی
 

 

 
آخرین تیر ترکش(آخرین تدبیر)

 

خرس گنده-برای تحقیر به کسانی که اداهای خارج از سن خود در می آورند گفته می شود
چکشی جواب دادن-محکم و قاطع پاسخ دادن-تند و برخورنده پاسخ دادن

این پهلو آن پهلو شدن(این دنده آن دنده شدن، غلتیدن از پهلویی به پهلوی دیگر)

راست و ریس-موانع و معایب

 

بالا تنه-از کمر به بالای بدن

چهار دیواری کسی نشست کردن-بدبخت شدن-از کار و زندگی ساقط شدن

بد قلق-بد عادت-بد ادا
ریگ تو کفش داشتن-خرده شیشه داشتن-رو راست نبودن-با شیله پیله بودن

پابوسی-زیارت

 

دسته جمعی-باهم-گروهی

تو هچل-انداختن به دردسر انداختن-دچار مشکل کردن

آفتاب کردن-برای خشک کردن جلو آفتاب گذاشتن

چانه گیر-کسی که خمیر را چانه می کند

دم به خمره زدن-باده گساری کردن-شراب خوردن

دلخوری-گله-شکایت-اوقات تلخی

باد دادن-تلف کردن-در برابر باد قرار دادن

جَری شدن-خشمگین شدن-جسور شدن
خنج انداختن-پنجول انداختن-خراشیدن پوست دیگری با ناخن
چم کسی را به دست آوردن-رگ خواب کسی را دانستن-نقطه ی ضعف کسی را دانستن

جو گندمی-مویی که تک تک سفید شده است-موی سیاه و سفید
ابرو تابیدن-گره بر ابرو افکندن
چاک زدن-نگا. چاک دادن

ریش بابا-نوعی انگور درشت دانه

حلق آویز-به دار کشیده

بده اون دستت-آی زکی !

رد پا-جای پا-اثر

دوخته فروش-کسی که پارچه بخرد-از آن لباس بدوزد و برای فروش عرضه کند

خواب و بیداری-در حالت بین بیداری و خواب

حواله ی روی یخ-نگا. حواله ی سر خرمن

چرند گو-یاوه گو

از گلیم خود پا را درازتر کردن(از حد (توانایی) خود تجاوز کردن)

زود رس-آن چه که پیش از موقع مقرر به دست آید

 

 

 

پنجول زدن-با ناخن های دست روی تن کسی را خراش دادن

دزد و حیز-نادرست و مکار

زاغ و زوغ-فرزندان خردسال-نق-غر و لند

خانه بستن-در بازی نرد دو مهره را در یک خانه قرار دادن تا حریف نتواند در آن جا بنشیند

پی نوشت-مطلبی که پس از پایان نوشته به آن افزوده می شود

چرم پاره-خرده های چرم در دکان کفاشی

پاخان-پشت هم اندازی-سفسطه کردن
تا برداشتن-تا شدن-خم شدن

چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند

چشم انداز-منظره

خنجر زدن از پشت-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای درآوردن

آش کشک خاله(کار ناگزیر، تکلیفی که بر عهده‌ی کسی باشد)

بنا گذاشتن-قرار گذاشتن

حاشا زدن-انکار کردن امر مسلم

توی گود نبودن-در متن موضوع نبودن-اطلاع دقیق نداشتن-در حاشیه بودن

خندق بلا-شکم

پیش بینی کردن کار یا شخصی

بی ریخت کردن-کتک زدن

 

دیوان بلخ-جای بی انصافی و ستم رانی

 

خنگ خدا-نادان و کودن

دوری-ظرف غذاخوری پهن
تکه ی کسی بودن-مناسب کسی بودن

خل و ول-دیوانه-ساده لوح

خاک پای کسی بودن-ذلیل کسی بودن-مرید کسی بودن

بی بی-مادر بزرگ-زن سالخورده و محترم

ته بر کردن-از ته بریدن

دُم توی تاقچه گذاشتن-خود را گرفتن-لوس و ننر شدن

پر کردن کسی-کسی را تحریک کردن

جگر-عزیز-عزیز دلم

ز ِله-ستوه-عجز

رومیزی-منسوب به میز

دل توی دل نبودن-بی تاب و بی قرار بودن

از زیر بته عمل آمدن(خانواده و اصل و نسبی نداشتن)

پیزر-پوشال های نازکی که برای نشکستن ظروف شیشه ای میان آن ها می گذارند

تعارف کردن-کسی را به گرفتن چیزی خواندن

اقبال کسی به برج ریق بودن(بداقبال بودن)

چادر چاقچور-لباس بیرون رفتن زن با حجاب ایرانی در گذشته

آقام که شما باشید-خدمت شما عرض کنم

دو آمدن-دور برداشتن-شاخ و شانه کشیدن-قیافه گرفتن

دو لبه-دارای لب کلفت

 
با کسی تلیت شب جمعه خوردن-با کسی هم منفعت نبودن
جرات کردن-گستاخی کردن-دلیری کردن

دم کوتوله-کوتاه قامت-چیز کوچک

زبیل-آشغال-زباله
زلم زیمبو-لوازم بی مصرف و بی ارزش
خر داغ کردن-ناامید شدن-ناکام شدن

پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن

خستگی در کردن-استراحت کردن
جیش-ادرار در زبان کودکان
پشت پا-فنی از کشتی برای انداختن حریف

از خدا خواستن-در برابر پیشنهاد یا کاری قرار گرفتن که خود شخص در آرزویش بوده است

ذوق کردن-خوش حال شدن-شاد شدن

در چاه افتادن-فریب خوردن

 

آن سرش ناپیدا بودن(برای نشان دادن حد کمال و مبالغه به‌کار می‌رود)
چاشت-صبحانه-ناشتایی

چشم انداختن-نگاه کردن

پاشنه بلند-کفش زنانه با پاشنه های بلند

دلسوزه-سوختن دل از حسد و مانند آن

 

زبان به دهان نگرفتن-پیوسته گریه کردن-آرام نگرفتن

رفیق بازی-زیاده روی در دوستی کردن

 
بی اُرس و پرس-بی مقدمه

دو رگه-از دو نژاد محتلف
خاک تو سری کردن-نزدیکی کردن زن با شوهر
خوش قلق-رام-خوش خوی
پادرازی-نوعی شیرینی به اندازه ی کف پا

پهن شدن آفتاب-روز شدن
 

ابرو زدن-رضا دادن-اشاره کردن

دندانه دندانه-دارای برجستگی ها و بریدگی هایی در کناره

دود چیزی تو چشم کسی رفتن-سودش به کسی و زیانش به دیگری زسیدن

حرف روی حرف کسی آوزدن-برخلاف حرف کسی چیزی گفتن-با حرف کسی مخالفت کردن

خط و نشان کشیدن-تهدید کردن

حسابگر-کسی که در کارها سود و زیان خود را در نظر می گیرد

چاچولی-زبان بازی-حقه بازی

پوست و استخوان شدن-بسیار لاغر شدن
ازرق شامی(اخمو، ترشرو)

زاغ-دارای چشمان آبی رنگ

خام عقلی-حماقت-دیوانگی

ژاکت-کت بافته شده از کاموا

چُش گفتن-جلوگیری کردن-مانع شدن

خوردن سر کسی-سبب مرگ کسی شدن-کسی را دق مرگ کردن-در نتیجه ی پرحرفی کسی را کلافه کردن

خاک اره-ریزه های چوب که پس از اره کردن آن بر زمین می ریزد

دست کسی در کار بودن-شرکت داشتن در کاری

دست مریزاد-آفرین !-دستت درد نکند !

دخترینه-دختر-مونث

پُز دادن-خودنمایی بی جا کردن-فیس آمدن

جِر آمدن-اوقات تلخ شدن-زیر مقررات بازی زدن

پیس-کسی که پوستش با لکه هایی دو رنگ می شود

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

 

روی دست کسی بلند شدن-کاری را به تر از کسی انجام دادن

در آمدن گند کاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده

زبان تر کردن-سخن گفتن

ز ِق زدن-نق نق کردن بچه که مقدمه ی فریادهای و گریه های بعدی است

خوش دست-خوش پنجه-خوش نواز-آن که در بازی شانس می آوزد

خوش حرکت-خوش رفتار-طناز

خاکروبه ای-سپور-آشغالی

 
آب پاکی روی دست کسی ریختن(کسی را کاملن ناامید کردن)
اروای ننه‌ات-ارواح بابات
آفتاب به ملاج کسی خوردن-دیوانه شدن-خل شدن

ذوق کردن-خوش حال شدن-شاد شدن

دو شکمه-آن که در بازی به جای دو نفر بازی می کند

دو تا شدن-خم شدن-دو لا شدن

چشم چپ به کسی انداختن-دشمنی کردن با کسی

خوار و ضعیف-نحیف-ناتوان

در دل آمدن-به دل برات شدن-به خاطر خطور کردن-احساس واقعه ای خوب یا بد کردن

شماره ی نوشته : ١- ۹ / ۷

پا روی دم سگ گذاشتن-خشم شخص پستی را برانگیختن

دماغ کسی را سوزاندن-کسی را ناکام کردن-در حسرت گذاشتن

دُم دار-پر رو-وقیح-دریده

دست چین-گزیده-منتخب

خواه و ناخواه-از روی میل یا اجبار

اگر بمیری هم-به‌هیچوجه-هرگز

دلسرد-ناامید-مایوس

خم به ابرو نیاوردن-رنجی را تحمل کردن

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن

راه پیدا کردن-جستن راه حل برای مشکل-به نحوی در جایی وارد شدن

الیسون و ولیسون(وردی است که برای کسانی که منتظرشان هستند می‌خوانند)

آدم دو قازی(شخص بی‌سروپای بی‌ارزش)

 
رو-وقاحت-دل و جرات-پوشش

 

ریختن پشم و پیله ی کسی-از میان رفتن قدرت کسی-ضعیف شدن کسی

بَر و بیابان-دشت و صحرا

 

خودکرده-کاری که بدون مشورت شده باشد

افسارگسیخته-سرکش

تنگ بودن قافیه-مشکل بودن کار

از خود در آوردن-دروغ‌پردازی کردن

رده-حرف زشت یا نامربوط

افسار پاره کردن-سرپیچی کردن-یاغی شدن

دست بردار-دست بردارنده-ترک کننده

آسمان (و) ریسمان به هم بافتن(حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن)

آفتابه‌دزد-دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند

آمدکار(شگون، فال نیک، خجستگی)

تقاص پس دادن-تاوان پس دادن

دهن خود را آب کشیدن-دهان خود را طاهر کردن-استغفار کردن

آهوی مانده گرفتن(بی‌انصافی کردن، عاجزکشی کردن)

از نافِ جایی آمدن(کاری را به‌خوبی اهل جایی انجام دادن)

بازار پسند-مورد پسند خریدار و فروشنده-قابل فروش

خِر کسی را گرفتن-نگا. خر کسی را چسبیدن
دنبال کسی فرستادن-کسی را احضار کردن

پیاده روی-راه پیودن با پای پیاده
خواب از سر کسی پریدن-نگا. پریدن خواب از سر کسی

انسان بودن-شریف و درست بودن

به دم و دود رسیدن-سر و سامان یافتن

درش را گذاشتن-سکوت کردن-خاموش شدن
دو رو-لباسی که از هر دو طرف می توان آن را پوشید-آدم غیر صمیمی و فرصت طلب

پخش-پراکنده

در قوطی هیچ عطاری یافت نشدن-به کلی نایاب بودن

توپ ِ توپ-ثروتمند-بی نیاز

در کردن-بیرون کردن-کم کردن-الک کردن

دل به دل رفتن-دوستی و دشمنی از دو سو بودن

از چیزی (کسی) زده شدن(از چیزی (کسی) متنفر و بیزار شدن)

در و تخته-دو دوست خوب-زن و شوهر جور

آب شدن(شرمنده شدن، رفتن آبرو، به فروش رفتن کالا)

دو لبه-دارای لب کلفت

پس گردنی-زدن با کف دست به پشت گردن کسی

دست خالی برگرداندن-نا امید کردن-پاسخ رد دادن

خوشگلک-با خوشگلی اندک

تو به تو-گوناگون-لا به لا

از کسی رودست خوردن(از کسی فریب خوردن)

از غورگی مویز شدن-مقدمات کاری را فرانگرفته ادعای استادی کردن

خر پول-دارای پول زیاد-تروتمند

چوری-جوجه ی تازه از تخم درآمده

چاپ زدن-چاپ کردن-دروغ گفتن

چغاله بادام-بادام نارس

خاطر خواه-عاشق-دل باخته

ختم گرفتن-نگا. ختم گذاشتن

ابریشم-زن نوازنده-مطرب
چندش شدن-حالت چندش دست دادن
چشم نازک کردن-ناز و افاده کردن

بی ریش-ناجوانمرد-نامرد

پس انداز-پول کنار گذاشته شده-صرفه جویی

تریش-پارچه یا پوست بلند و باریک

دودی-اهل دود-سیگاری-تریاکی-معتاد به دخانیات

خانه نشین شدن-از کار بی کار شدن-معزول شدن

آلکلی-معتاد به الکل

بر ملا شدن-آشکار گشتن
افسار پاره کردن(سرپیچی کردن، یاغی شدن)
حضرت فیل-شخصی موهوم با تیروی بسیار زیاد

 

آسیاب‌گردان-کسی که به‌خوبی از عهده‌ی کارها بر می‌آید

باد زدن-با ایجاد جریان هوا خنکی یا اشتعال پدید آوردن

از آب کره گرفتن-از آب روغن گرفتن

 

از آب و گل در آمدن-مراحل اولیه‌ی شکل‌پذیری را پشت سر گذاشتن-بزرگ شدن کودک

اجابت کردن معده-قضای حاجت